De mondelingen zijn het leukst om naar te kijken, vind ik.

Als ik ‘s morgens de binnentuin oversteek op weg naar mijn kantoor, dan zijn ze er al. Ze staan in groepjes van drie of vier samengetroept, ze roken sigaretten en ze zwaaien met papieren en samenvattingen. Er is wat gegiechel, er zijn ernstige gezichten, in sommige ogen lees je lichte paniek. Er zijn erbij die strak en ietwat ongemakkelijk in het pak zitten, bij de meisjes zie je te korte rokjes hier en daar. Als een wanhoopspoging om met meer vlees meer punten te halen. De haren zijn netjes gewassen en gekamd, de gezichten geboend en de schoenen gepoetst. De lucht is zwanger van spanning, gekruid met een tikje angst.
De uitzonderingen zitten met twee of drie op een bank. Een zonnebril op de neus. Geen papieren of boek in de buurt hier. Ze praten ontspannen, over dingen die in de heel nabije toekomst liggen: vakanties, reizen, festivals. De zelfzekere types, veruit in de minderheid.

Als ik om 10 uur koffie drink, alweer in de tuin want het is mooi weer, dan heeft de groep zich opgesplitst in twee delen: zij-die-al-gedaan-hebben en zij-die-nog-moeten.
Groep 1 is uitgelaten, vrolijk. Zelfs diegenen die de tuin inlopen met een “ik heb het niet gekunnen”, zien er opgelucht uit: ook al was het niet goed, het is tenminste voorbij.
Bij groep 2 stijgt de spanning met de minuut. Iedere lotgenoot die buitenkomt wordt aangeklampt en onderworpen aan een spervuur van vragen. Wat heeft hij gevraagd? Was het moeilijk? Heb je het gekunnen? Shit, dat weet ik niet, wat moet je daarop antwoorden?

Als ik om 12h een broodje eet en een boek lees op een bank in de tuin, dan verlaten de laatste slachtoffers net het examenlokaal. Een das wordt losgeknoopt en hij zegt tegen het meisje dat naast hem loopt: “Een terras, efkes?” Ze knikt “Een half uurtje, want ik heb vrijdag Engels en ik moet nog veel doen.”

Het zijn de laatste dagen, hier op de school. De vakantie lonkt, de temperatuur stijgt.